ΝΕΟ ΚΑΤ' ΕΠΙΛΟΓΗΝ ΜΑΘΗΜΑ "ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ"

[PATHOPHYSIOLOGY]

ΜΑΘΗΜΑ: “Κλινική Ανοσολογία”

Κατ’ επιλογή υποχρεωτικό μάθημα 6ου Εαρινού εξαμήνου.

Υπεύθυνος: Μενέλαος Ν. Μανουσάκης, Καθηγητής Ρευματολογίας-Ανοσολογίας, ΕΚΠΑ.

Συνοπτική περιγραφή και στόχοι του μαθήματος.
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει διαπιστωθεί ότι το ανοσοποιητικό σύστημα, πέρα από την αντιμετώπιση των λοιμωδών παραγόντων, κατέχει κεντρικό ρόλο στην διατήρηση της ομοιοστασίας των οργανισμών, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην παθογένεια μιας πλειάδας νοσημάτων. Στην βάση αυτή, η Κλινική Ανοσολογία αποτελεί μια αναδυόμενη δυναμική ειδικότητα της Εσωτερικής Παθολογίας που έχει ως αντικείμενο την μελέτη και κατανόηση της παθογενετικής συμμετοχής των φλεγμονωδών αποκρίσεων στις ανθρώπινες ασθένειες, καθώς και την ανάπτυξη καινοτόμων ανοσοθεραπειών. Το μάθημα “Κλινική Ανοσολογία” θα διδαχθεί σε 11 ενότητες (δύο ή τριών ωρών, συνολικά 26 ώρες) και στοχεύει να διδάξει στους φοιτητές του 6ου εξαμήνου α) την σημασία του ανοσολογικού συστήματος για την διατήρηση της ομοιοστασίας των οργανισμών και την προστασία από λοιμώξεις και νεοπλασίες, χρησιμοποιώντας παραδείγματα κλινικών οντοτήτων, β) τους μηχανισμούς μέσω των οποίων οι λοιμώδεις παράγοντες και τα καρκινικά κύτταρα υπεκφεύγουν της ανοσολογικής επιτήρησης και γ) την σύγχρονη εφαρμογή θεραπευτικών παρεμβάσεων που βασίζονται στην στοχευμένη τροποποίηση, ενίσχυση ή καταστολή ανοσολογικών λειτουργιών.

Χώρος όπου θα διδάσκεται: Αίθουσα Διαλέξεων Παθολογικής Φυσιολογίας “Χαράλαμπος Μουτσόπουλος”, Κτήριο 16, 3ος όροφος.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: Γραμματεία Παθολογικής Φυσιολογίας, ΕΚΠΑ 210-7462513.

E-mail επικοινωνίας: “menman@med.uoa.gr” (Καθηγητής Μενέλαος Ν. Μανουσάκης)

Βιβλίο διδασκαλίας:
1. Μουτσόπουλου Αρχές Παθοφυσιολογίας, Π.Γ. Βλαχογιαννόπουλος και Α.Γ. Τζιούφας, Εκδόσεις Πασχαλίδη, Αθήνα, 2018.
2. Ανάρτηση ομιλιών στο e-class

Διδάσκοντες Μαθήματος:
 Παναγιώτης Βλαχογιαννόπουλος, Καθηγητής Παθολογίας-Ανοσολογίας, ΕΚΠΑ.
 Ευσταθία Καψογεώργου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ανοσολογίας, ΕΚΠΑ.
 Μενέλαος Μανουσάκης, Καθηγητής Ρευματολογίας-Ανοσολογίας, ΕΚΠΑ.
 Κώστας Μπαξεβάνης, Διευθυντής Κέντρου Ανοσολογίας και Ανοσοθεραπείας του Καρκίνου, Ογκολογικού Νοσοκομείου Αθηνών “Άγιος Σάββας”.
 Νικόλαος Σύψας, Καθηγητής Λοιμωξιολογίας, ΕΚΠΑ.
 Αθανάσιος Τζιούφας, Καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας, ΕΚΠΑ.

Πρόγραμμα μαθήματος
 Δευτέρα 6 Μαΐου 2019 (14:00-17:00): Γενική επισκόπηση της δομής και λειτουργίας ανοσολογικού συστήματος, έννοιες και τύποι ανοσολογικής απόκρισης (3 ώρες, διδάσκων: Μενέλαος Μανουσάκης).
 Τρίτη 7 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Φυσική ανοσία: λειτουργία και ρύθμιση, οξεία φλεγμονή (2 ώρες, διδάσκων: Μενέλαος Μανουσάκης).
 Πέμπτη 9 Μαΐου 2019 (14:00-17:00): Επίκτητη ανοσία / Χυμική ανοσία: λειτουργία και ρύθμιση – Β λεμφοκυτταρικές αποκρίσεις - αντισώματα-αυτοαντισώματα, λειτουργία και ρύθμιση (3 ώρες, διδάσκων: Αθανάσιος Τζιούφας).
 Δευτέρα 20 Μαΐου 2019 (14:00-17:00): Επίκτητη ανοσία / Κυτταρική ανοσία: λειτουργία και ρύθμιση – Τ λεμφοκυτταρικές αποκρίσεις - Αντιγονική παρουσίαση - Συνενεργοποίηση - Ανοσολογική ανοχή (3 ώρες, διδάσκων: Μενέλαος Μανουσάκης).
 Τρίτη 21 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Τύποι ιστικής βλάβης από υπερευαισθησία, ανοσολογικές επιδράσεις των θνήσκοντων κυττάρων- Αυτοάνοσα νοσήματα, Αυτοφλεγμονώδη νοσήματα (2 ώρες, διδάσκων: Μενέλαος Μανουσάκης).
 Τετάρτη 22 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Ανοσολογία μεταμόσχευσης (2 ώρες, διδάσκων: Παναγιώτης Βλαχογιαννόπουλος).
 Πέμπτη 23 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Ανοσολογία όγκων (2 ώρες, διδάσκων: Κώστας Μπαξεβάνης).
 Παρασκευή 24 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Ανοσολογία λοιμώξεων – Εμβόλια (2 ώρες, διδάσκων: Νικόλαος Σύψας).
 Δευτέρα 27 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Το σύστημα του συμπληρώματος (2 ώρες, διδάσκων: Παναγιώτης Βλαχογιαννόπουλος).
 Πέμπτη 30 Μαΐου 2019 (14:00-17:00): Ανοσοανεπάρκειες (3 ώρες, διδάσκουσα: Ευσταθία Καψογεώργου).
 Παρασκευή 31 Μαΐου 2019 (14:00-16:00): Βασικές εργαστηριακές δοκιμασίες στη Κλινική Ανοσολογία (2 ώρες, διδάσκων: Μενέλαος Μανουσάκης).

Θέματα παρακολούθησης, βαθμολόγησης και βελτίωσης του μαθήματος
1. Στο κατ’ επιλογή υποχρεωτικό μάθημα “Κλινική Ανοσολογία” θα ελέγχονται οι παρουσίες και η παρακολούθηση, σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών για την ενιαία τεκμηριωμένη παρακολούθηση των σεμιναρίων.
2. Οι φοιτητές που παρακολούθησαν τουλάχιστον 10 από τα 11 σεμινάρια του μαθήματος, αποκτούν δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις. Οι εξετάσεις θα αφορούν 20 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, στα κύρια πεδία του μαθήματος.
3. Σε κάθε σεμινάριο χωριστά και μετά το πέρας του μαθήματος, θα ζητηθεί από τους φοιτητές που τα παρακολούθησαν, να δώσουν την γνώμη τους (ανώνυμα και εμπιστευτικά σε ειδικό έγγραφο αξιολόγησης) για την προετοιμασία, την διδακτική προσέγγιση της ύλης, το περιεχόμενο και την διδακτική ικανότητα των διδασκόντων.